کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلی‌متر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاًّ صاف و صیقلی می‌باشد. کاشی، محصولاتی سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.
واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود

تاریخچه در ایران

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر معتنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روش‌های ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

تاریخچه کارخانه کاشی و سرامیک سعدی

کارخانه کاشی و سرامیک سعدی در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی در زمینی به مساحت ۴۰ هکتار در شهر ری فعالیت خود را آغاز و در چهاردهم اسفند ماه ۱۳۴۰ با شماره ثبت ۸۱۱۴ در قالب شرکت کارخانجات کاشی و سرامیک سعدی در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسید. این کارخانه در زمره قدیمی ترین کارخانه های کاشی در ایران است که با تولید کاشی دیوار و کف در بازار حضور مستمر داشته است. قدمت این کارخانه و اصالت برند آن باعث شده تا خاطرات خوبی از محصولات این برند در ذهن مردم نقش بسته و طرح های این کاشی هنوز در ابنیه ساختمان های قدیمی شهرهای مختلف چشم نوازی می کند. در طول سالیان متمادی متناسب با نیاز مشتریان، برندهای مختلفی از این کارخانه به بازار عرضه شده که با نام های سعدی، بوستان، پارسیان، بهارستان و اروند شهرت یافته اند. تولید کاشی های ضد اسید برای نخستین بار در کشور و چاپ طرح های جدید با استفاده از تکنولوژیHD  بر روی کاشی از جمله افتخارات این کارخانه در توسعه صنعت کاشی و سرامیک در ایران است. دریافت استانداردهای بین المللیISO9001:2008 ، ISO14001:2004  و  OHSAS 18001:2007و استاندارد ملی محصول ISIRI 25 و استاندارد ملی مدیریت انرژی (EPT) به همراه دریافت تندیس طلایی رعایت حقوق مصرف کننده، لوح برتر تعالی سازمانی EFQM و لوح تقدیر جشنواره ملی بهره وری باعث شده است تا محصولات این کارخانه نه تنها در سراسر ایران بلکه در کشورهای مختلف منطقه به شایستگی بدرخشد. شرکت کارخانجات کاشی و سرامیک سعدی در حال حاضر با ظرفیت تولید ۴ میلیون متر مربع کاشی کف در سال، به عنوان با سابقه ترین کارخانه کاشی فعال در بازار ایران در تلاش است با همت کارگر ایرانی و مدیریت هدفمند زنجیره تأمین محصولات خود را به بازارهای جهانی عرضه نماید و می رود تا برگ زرین دیگری بر تاریخ صنعت ایران زمین از خود به یادگار گذارد.

مراحل تهیه کاشی در کارخانه کاشی سعدی

1. نخستین مرحله انتخاب و آماده‌سازی مصالح آن می‌باشد. مصالح کاشی‌سازی خاک رسیاست که ۲۰ تا ۲۵ درصد آن سلیس می‌باشد. نخست مواد اضافی و زائد و دانه‌های سنگ را از داخل آن جدا می‌کنند، بعد از شستشو و جدا کردن دانه‌های اضافی و یکنواخت نمودن خاک آن را هوا می‌دهند، بعد آن را آسیاب می‌کنند تا به گرد یکنواختی تبدیل گردد. هر قدر خاک رس تهیه شده مرغوب تر باشد در به عمل آوردن خاک آن دقت بیشتری می‌شود. بعد فوراً آن را با تسمه نقاله برای مراحل بعدی به سالن‌های دیگر منتقل می‌کنند.
2. ساختن گل:منظور از ساختن گل مخلوط کردن مصالح تهیه شده با آب است تا بدینوسیله خاصیت پلاستیسیته در مخلوط ظاهر شده و امکان شکل‌دادن به آن میسر گردد. هنگام مخلوط شدن آب با خاک دقت می‌شود تا تمام ذرات خاک رس در مجاورت آب قرار گیرند. برای جلوگیری از تغییرحجم و پیچیدن قطعه در هنگام پختن مقداری سنگ چخماق آسیاب شده به آن اضافه می‌کنند. برای جلوگیری از ایجاد رنگ قهوه‌ای تند که ممکن است در اثر وجود اکسیدهای آهن در خاک رس بعد از پخته شدن باشد حدود نیم درصد اکسید کرم به آن اضافه می‌نمایند.
3. قالب‌گیری: پس از تأیید گل بوسیله آزمایشگاه از لحاظ نوع مصالح و پراکندگی، گل را قالب‌گیری می‌کنند. برای تهیه کاشی مرغوب قالب‌گیری در خلأانجام می‌گیرد. این عمل باعث توپر شدن و مقاومت بیشتر می‌شود. شکل‌دادن اغلب به وسیله فشار و پرس صورت می‌گیرد، صفحات پرس دارای ویژگی‌هایی هستند که مانع چسبیدن خاک به صفحات پرس می‌گردد. مقدار آب موجود در گل باید به حدی باشد که به گل آن مقدار پلاستیسیته را بدهد که گل به راحتی در قالب شکل گرفته و جسمی تو پر به دست بیاید، همچنین مقدار آب طوری باشد که پس از پرس کاری و خارج شدن قطعه از قالب در اثر وزن خود تغییر شکل ندهد.
4. خشک کردن: اگر قطعه به خوبی خشک نشود یا به سرعت خشک شود ترک می‌خورد یا می‌پیچد یا تغییر حجم می‌دهد. اگر قطعه پس از خروج از پرس کاری با حرارت خشک کنند یا در معرض هوای خشک و گرم قرار دهند سطح خارجی آن به سرعت خشک شده. برای خشک کردن قطعات مرغوب از تونل هوای گرم استفاده می‌نمایند. برای جلوگیری از ترک برداشتن و چروک شدن و پیچش سطحی هوای ابتدای تونل کاملاً مانند هوای خارج است. در وسط تونل حرارت به حداکثر لازم می‌رسد و در این مرحله کلیه آب فیزیکی قطعه متصاعد شده و قطعه کاملاً خشک می‌گردد. در تمام طول تونل رطوبت و حرارت داخل تونل اندازه‌گیری می‌شود.
5. پختن کاشی: کاشی در دو نوبت پخته می‌شود، بار اول قطعه سفالیرا پس از خشک شدن به کوره پخت می‌برند و اغلب از کوره‌های تونلی استفاده می‌شود. ابتدا حرارت را به تدریج تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد می‌رسانند تا آب فیزیکی قطعه متصاعد گرددو به تدریج حرارت کوره بالا می‌برند و حدود ۲۵۰ درجه سانتیگراد کلیه رطوبت آن تبخیر می‌شود و در حرارت ۴۵۰ الی ۶۰۰ درجه آب شیمیایی آن تبخیر می‌گردد و در حرارت ۸۰۰ درجه تمام مواد الی خاک رس از بین رفته و قطعه به مرحله شیشه ای شدن می‌رسد.
6. لعابدادن روی کاشی: پس از اینکه اولین مرحله پخت به اتمام رسید و قبل از آنکه قطعه کاملاً پخته شده و به مرحله شیشه‌ای شدن برسد قطعه را از کوره خارج می نمایندو روی آن لعاب می‌پاشند. اگر کاشی گل دار باشد قبل از لعاب پاشیدن گل‌های مخصوص که از جنس لعاب بوده روی قطعه می‌چسبانند بعد روی آن لعاب می‌پاشند سپس قطعات لعاب کاری شده را روی واگن‌های مخصوص چیده و دوباره به کوره می‌برند و مرحله دوم پخت را انجام می‌دهند. لعاب روی سفال در اثر حرارت جاری شده و توی سوراخ‌های قطعه سفالی نفوذ کرده و با آن یکپارچه می‌شود. سپس کاشی‌ها درجه‌بندی می‌شوند و بعد از بسته‌بندی به بازار عرضه می‌شوند.

مواد تشکیل دهنده

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

1. قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.
2. لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی سعدی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آن‌ها مساوی باشد.